خەڵکی بۆ ماوەی چەندین سەدە ئاوی شەونمیان لە تەمومژ کۆکردۆتەوە بۆ خواردنەوە. بەڵام لە دوای ١٩٥٠ زانایان لە وڵاتی شیلی دەستیانکرد بە پێوانە کردنی ئەو بڕە شێیەی لە هەورەکاندایە بۆ دیزاین کردنی پێکهاتەی جیاواز بۆ کۆکردنەوەی شەونمەکان.
بۆ ماوەیەک لە ٢٠١١دا چەندین گروپی تەلارساز هەوڵدەدەن بۆ تاقیکردنەوەی مۆدێلی بچوکی جیاواز لە بیابانی ئەتاکاما لە ئەمریکای باشور کە بۆ ماوەیەکی زۆرە بارانی تێدا نەباریوە، بەڵام تەمومژ سەرچاوەی شێدارییەکەیەتی.
تەلارساز رۆدریگۆ پێرێز بە هاوکاری لەگەڵ سەنتەری بیابانی ئەتاکاما و چەندین خوێندکاری زانکۆی کاثۆلیک لە سانتیاگۆ خەریکی چاودێری کردنی مۆدێلە جیاواز و ئاڵۆزەکانی کۆکردنەوەی ئاون لە "باخی تەمومژ" دا. کە توانای کۆکردنەوەی ئاوی تەواوی هەیە بۆ باخێک و دابین کردنی ئاوی پێویست بۆ گوندێکی نزیک باخەکە.
سەرچاوە: Nevedaart.org